ARCUS Triumphales

ARCUS Triumphales

olim honoris virtutisque causâ erecti sunt iis, qui externis gentibus domitis, singulares victorias patriae pepererunt. Ii primum rudes fuêre ac simplices, idque vel lateritii, ut Romuli: vel ex rudi lapide quadrato, ut Camilli: ex mamore dein facti sunt, ut Caesaris in foro: Drusi cum tropaeis, in via Appia: Traiani in eiusdem foro: Gordiani in Viminali: Gratiani, item Theodosii, non longe a via Triumphali etc. cum superbis inscriptionibus et incisis victoriarum monumentis. Forma eorum antiquitus semictreulatis fuit, unde apud Ciceronem fornix Fabianus, qui a Victore Arcus Fabianus nuncupatur. Postea quadrata; ita ut in medio ampla esset porta fornicata, cui ab utroque latere minores portae additae. Intra mediae autem portae fornicem Victoriae pependerunt alatae, quae transeunti Victoricoronam demissae im ponerent. Superior arcus pars spatia habebat, in quibus, vel qui tubis canerent, vel qui tropaez maxime insignia ostentarent, stetissle existimantur. Quae magnisicentia Augusti temporibus, vel paulo ante, coepit. Novitium quidem hoc inventum Plinius vocat, verum non tam de ipsis arcubus, quam de luxu et magnificentia insolita, intelligendus est. Autiquissimi arcus tres, novitio Plinio quinque memorantur, Georg. Fabricius in sua Roma c. 15. Imo quatuordecim in urbe arcus ex

Historicis et P. Victore iuprimis, enumerat Onufrius Panvinius, sed ante Titum neminem Imperatorum arcum triumphalem statuisse, contendit Battholom. Marlianus Topogr. l. 4. c. 17. Sicut autem virtutis ergo primitus Arcus hi erecti fuêre, ita sequioribus saeculis sola saepe Imperatorum libido eos sibi statuit. Sueton. in Domit. c. 13. Ianos Arcusque cum quadrigis et insignibus trinmphorum, per regiones urbis, tantos et tot exstruxit, ut cuidam Graece inscriptum arcui sit, Aream et calvitium. Illum enim, ut Ausonius habet, in Caesarib. Monost. de Ordine XII. Imperat. v. ult.

---- Calvum dixit sua Roma Neronem.

Habebant Arcus a triumphantibus nomina, dictique sunt Septimil Severi, Gallieni, Titi, Fabianus etc. Solebantque a Senatu ante diem Triumpho praestitutum et quidem ex manubiis, ut et Templa, aliaque victoriae monumenta, exstrui. Hinc Roma ad Honorium, apud Claudian. de 6. eius Cons. v. 369.

Ast ego frenabam geminos, quibus altior ires.

Electi candoris equos, et nominis Arcum

Iam molita tui, per quem radiante decorus

Ingrediere togâ.

Nec nomina tantum Ducum seu Imperatorum triumphantium, verum et hostium devictorum gens, gesta, habitus et spolia iis inseulpebantur, velut in omne tempus mansurum tropaeum: Unde idem Claudian. de laud. Stiliconis l. 3. v. 63.

--- --- Septem circumspice montes,

Qui solis radios auri fulgore lacessunt,

Indutosque Arcus spoliis.

Transiit consuetudo a veteri ad novam quoque Romam, unde Corippus in Iustin. min. arcuum saepe meminit, sed dubium an Triumphales illi et perpetui, an subitâ lignorum congestione in publica laetitia tantum erigi eaque absolutâ subverti soliti fuerint? Icones Arcuum triumphalium, tum in Antiquis Gamuccii, tum in veterib. nummis, magnô numerô exhibentur: aliquas etiam reperias apud Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 10. c. 29. ad cuius l. 1. c. 13. Vide qucque paralipomena Thomae Dempsteri.